Je herkent het misschien meteen: een werknemer die zwijgt, afhoudt of geïrriteerd reageert tijdens het spreekuur. Soms uit zich dat subtiel, soms heel direct. Als bedrijfsarts of praktijkondersteuner wil je juist in zo’n gesprek vertrouwen opbouwen, objectief blijven én toch de juiste stappen zetten.
Hoe ga je professioneel én empathisch om met weerstand? We vroegen het aan collega’s uit het werkveld en delen hieronder praktische tips en inzichten.
Waarom ontstaat weerstand?
Weerstand is vaak een natuurlijke reactie op spanning, onzekerheid of gebrek aan regie. Tijdens het spreekuur kunnen bijvoorbeeld de volgende zaken meespelen:
- Angst voor oordeel of sanctie van werkgever
- Onzekerheid over belastbaarheid of re-integratie
- Ervaringen met eerdere verzuimgesprekken of (wan)trouwen in de zorg
- Verwarring over rol en bevoegdheid van de bedrijfsarts
Weerstand is dus zelden persoonlijk, maar een uiting van een onderliggend probleem of gevoel.
6 tips uit de praktijk
1. Erken de weerstand, benoem wat je ziet: “Ik merk dat je wat terughoudend bent, klopt dat?”
Door weerstand open en zonder oordeel te benoemen, haal je vaak de spanning al iets van de situatie af.
2. Laat ruimte voor het verhaal van de werknemer: Geef eerst het gevoel dat iemand écht wordt gehoord. Soms lucht een werknemer pas op nadat die zijn/haar kant volledig heeft kunnen delen.
3. Wees duidelijk over jouw rol: Leg kort uit wat jouw positie is, wat je wel en niet doet en hoe vertrouwelijkheid werkt. Dit voorkomt misverstanden en wantrouwen.“Ik ben er om te beoordelen wat medisch gezien mogelijk is en denk mee over een passend traject, niet om partij te kiezen”.
4. Blijf bij de feiten, maar toon empathie: Feiten geven houvast, empathie verzacht de boodschap. Een combinatie van beide maakt jouw positie sterker én menselijker.
5. Werk met open vragen: Open vragen nodigen uit tot reflectie en geven meer zicht op de beleving van de werknemer. Bijvoorbeeld:
- “Wat maakt dit voor jou lastig op dit moment?”
- “Wat zou jou helpen om een eerste stap te zetten?”
6. Sluit af met een heldere samenvatting en vervolgafspraak: Zorg dat de werknemer weet wat er besproken is, wat er (nog niet) besloten is en wat de vervolgstap is. Dat geeft regie en rust.
Let op: wanneer escalatie dreigt
In sommige situaties is de weerstand zó groot dat het gesprek niet meer constructief is. Dan kan het helpen om:
- het gesprek tijdelijk te pauzeren;
- een collega of casemanager te betrekken;
- een vervolggesprek in te plannen met meer tijd en rust.
Weerstand is geen reden om het proces stil te leggen, maar wél een signaal om zorgvuldig te blijven communiceren.
Meer weten over onze ondersteuning of casuïstiekbesprekingen? Neem gerust contact op.
Bij De Bedrijfsmedicus ondersteunen we bedrijfsartsen en praktijkondersteuners met intervisie, reflectie en collegiale consultatie. Want moeilijke gesprekken hoef je niet alleen te voeren.
Gebruikte bronnen:
- NVAB (2024), Richtlijn professioneel handelen bij verzuimgesprekken
- TNO (2023), Omgaan met weerstand in werkgerelateerde zorgcontexten
- Interviews met bedrijfsartsen van De Bedrijfsmedicus, april-juni 2025